Alles over de kerstboom

Kerstmis kan niet zonder kerstboom. Al sinds jaar en dag zet iedereen een boom in huis. Maar waar komt die traditie vandaan? En welke kerstbomen zijn er eigenlijk?

Het verhaal van de kerstboom kent meerdere varianten. De oudste die de ronde doet, is die waarin de Germanen de kortste dag van het jaar vierden door zich te omringen met groenblijvende takken of bomen. Deze werden gebruikt als voorbode van vernieuwing.

Feest van het licht
Waarom hangen we eigenlijk lichtjes in de boom? Ook hiervoor moeten we diep de geschiedenis induiken. De kortste dag van het jaar betekent ook de langste nacht van het jaar. Ook dat was voor de Germanen een aanleiding om feest te vieren. Dat deden ze met vreugdevuren. Is dat ook misschien waar in sommige gemeenten de gewoonte vandaan komt om op nieuwjaarsdag de bomen op een grote stapel te gooien en deze te verbranden? Hoe dan ook, daar ligt de oorsprong van de functie van licht tijdens de kerstviering. Deze gebruiken werden later aangevuld met Christelijke elementen. Dit alles tezamen is de blauwdruk van de manier waarop we nu Kerstmis vieren.

Kerstballen
De boom behangen met kerstballen, waar komt dat vandaan? In de 11e eeuw trokken troubadours van stad tot stad om voorstellingen te geven. Die voorstellingen draaiden meestal om bijbelverhalen. Vaak werd bijvoorbeeld het Paradijs van Adam en Eva uitgebeeld. Een van de symbolen die daarvoor gebruikt werd, was een appelboom. Gelovige mensen versierden hun huizen met takken van appelbomen. Toen de kerstboomtraditie vanuit Duitsland z'n intrede deed werden de takken van de appelboom vervangen door de kerstboom die behangen werd met kerstballen.

Soorten
Hoewel we 'Oh Dennenboom' zingen is de boom die we in huis halen een spar. Er zijn drie populaire soorten: de Groenspar (fijnspar), de Blauwspar en de Nordmann. De spar is een groenblijvende boom en geeft hartje winter een levendige aanblik. De kerstboom staat symbool voor al wat leeft en herinnert ons eraan dat we over een tijdje heus weer omringd worden met groeiende en bloeiende bomen en planten.

GroeneFijnspar (Picea Abies)
Deze boom is de meest gangbare, het goedkoopst in aanschaf en vindt dan ook grif aftrek in de maand December. Ze zijn er in verschillende maten, van klein tot groot. Hij valt vrij snel uit en in de regel is hij rond de jaarwisseling al kalend. Desondanks is het geen zwakke boom. Vrij in de natuur kan hij wel 50 meter hoog worden. Daarom is het ook een veelgebruike bron van vurenhout.

Blauwspar (Picea Pungens)
De boom die wij kennen als Blauwspar heeft een beperkte naaldval en stevige takken met harde naalden. Hij heeft alle tijd om deze te ontwikkelen, want het is een langzame groeier. Daarnaast heeft de Blauwspar een mooie, aantrekkelijke volle vorm. Zijn naam dankt hij aan de naalden, die uiteraard blauw van kleur zijn. Een originele Picea Pungens Glauca wordt niet aangeboden als kerstboom.

Dat zou ook teveel in de kosten lopen. Voor een boom van 1,5 meter zou je al een bedrag moeten neerleggen rond de 300 euro. De oorspronkelijke vorm, Picea Pungens, groeit een stuk sneller en is dan ook degene die bij de kerstboomverkopers wordt verkocht als blauwspar.

Nordmannspar
Wat geldt voor de Blauwspar gaat ook op voor de Nordmannspar, maar dan in sterkere mate. De Nordmann is een zeer langzame groeier en laat vrijwel geen naalden vallen en is daarmee de stevigste boom in z'n soort. Karakteristiek zijn de donkergroene, glanzende naalden. De naalden wijzen niet naar beneden en zijn ook een stuk minder scherp dan bij andere kerstbomen.

Bomen van 20 meter hoog zijn geen uitzondering, en daardoor is deze soort bij uitstek geschikt voor bijvoorbeeld het gemeentehuis of het centrale plein in een stad of dorp.